Bài giảng Hình học Lớp 11 - Chương I: Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng - Tiết 5. Bài 6: Khái niệm về phép dời hình và hai hình bằng nhau

 GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 LỚP
 11
 HÌNH HỌC
Chương I: PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG
 Tiết 5 -Bài 6: 
KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH VÀ HAI HÌNH BẰNG NHAU
 I KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH
 II TÍNH CHẤT
 III KHÁI NIỆM HAI HÌNH BẰNG NHAU
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 Kiểm tra bài cũ: 
 1) Nhắc lại các phép biến hình đã học?
 Phép tịnh tiến, phép đối xứng trục, phép đối xứng tâm , phép quay 
 2) Tính chất chung của các phép biến hình trên?
 + Bảo toàn khoảng cách giữa hai điểm bất kỳ
 + Biến: đường thẳng thành đường thẳng, 
 đoạn thẳng thành đoạn thẳng bằng nó, 
 tam giác thành tam giác bằng nó, 
 đường tròn thành đường tròn có cùng bán kính. GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 §6.KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH VÀ 
 HAI HÌNH BẰNG NHAU
 I. Khái niệm về phép dời hình:
 Định nghĩa: Phép dời hình là phép biến hình bảo toàn khoảng 
 cách giữa hai điểm bất kì.
 Kí hiệu: F ; D 
 Nhận xét:
 1) Các phép : đồng nhất, tịnh tiến, đối xứng trục, đối 
 xứng tâm và phép quay đều là phép dời hình. 
 2) PhÐp biÕn h×nh cã ®ù¬c b»ng c¸ch thùc hiÖn liªn tiÕp hai 
 phép dời hình còng là phép dời hình . GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
Ví dụ 1:
 C C’ B”
 A”
 O
 A
 A’
 B B’ C” GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 d
 C C’
 A A’
 O
 B B’
 A”
 C”
 B” GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 c) Hãy tìm phép dời hình biến tam giác ABC thành A’B”C”,
 Biến ngũ giác MNPQR thành M’N’P’Q’R’.
 d d
 A A’
 B” N N’
 B’ M M’
 B
 P P’
 Q Q’
 C C’ C” R R’
 H GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 Trả lời: 
 A B
 OO
 D C GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 HĐ 1:( SGK)
 A B
 O
 ? D C
 GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 DEF là ảnh của tam giác ABC qua 
 phép dời hình nào khác không? 
 ? GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
II.Tính chất : Phép dời hình: 
 1) Biến ba điểm thẳng hàng thành ba điểm thẳng hàng và bảo toàn thứ tự giữa các điểm.
 2) Biến đường thẳng thành đường thẳng, biến tia thành tia, biến đoạn thẳng thành đoạn 
 thẳng bằng nó. 
 3) Biến tam giácHãy thành nhắc tam giác lại bằng các nó, tính biến chấtgóc thành của: góc bằng nó.
 4)phép Biến đường tịnh tròn tiến, thành ĐX đường tâm, tròn ĐX có cùng trục bán và kính. phép quay ?
 * Chú ý: a) Nếu một phép dời hình biến tam giác ABC thành tam giác A’B’C’thì nó 
 cũng biến trọng tâm , trực tâm, tâm đường tròn nội tiếp, ngoại tiếp của tam 
 giác ABC tương ứng thành trọng tâm , trực tâm, tâm đường tròn nội tiếp, 
 HĐ 2 - Hãyngoại CM tínhtiếp củachất tam 1)? giác A’B’C’ 
 b) Phép dời hình biến đa giác n 
 cạnh thành đa giác n cạnh, bIến 
 đỉnh thành đỉnh , biến cạnh 
 thành cạnh. GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 Ví dụ 3: Hình vẽ 1.45 - sgk trang 21
 A F
 O
 B E
 C D GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 A D
 E F
 I
 B H C GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 III. Khái niệm hai hình bằng nhau:
 ĐN: Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép dời hình 
 biến hình này thành hình kia.
 VD4 : Quan sát hình 1.48 và hình 1.49
 Để chứng minh hai hình bằng nhau ta phải chứng minh (chỉ ra) 
 một phép dời hình biến hình này thành hình kia. GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 HĐ5:
 A B
 I
 E F
 D C
 Bài làm: GIÁO 
 TOÁN THPT
DỤC TRẦN CAO VÂN
 KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH VÀ HAI HÌNH 
 BẰNG NHAU
 Qua bài này cần nắm được:
 1) ĐN phép dời hình và các tính chất của nó.
 2) ĐN về hai hình bằng nhau.
 Làm được:
 1)Tìm ảnh của một điểm, một hình qua phép dời hình.
 2) Phân biệt được hai phép dời hình khác nhau khi nào.
 3) Biết được mối quan hệ của phép dời hình và phép biến 
 hình khác.
 4) Biết xác định phép dời hình khi biết ảnh và tạo ảnh GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1.
 D
 Bài giải GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
 Câu 2.
Phép dời hình không bảo toàn yếu tố nào sau đây? 
 A. Khoảng cách giữa hai điểm. BB. Tọa độ của điểm. 
 C. Diện tích. D. Thứ tự ba điểm thẳng hàng.
 Bài giải GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 3.
 Hợp thành của hai phép tịnh tiến là phép nào dưới đây?
 A. Phép đối xứng trục. B. Phép đối xứng tâm.
 CC. Phép tịnh tiến. D. Phép quay.
 Bài giải GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 4.
 C
 Bài giải GIÁO 
 TOÁN THPT
 DỤC TRẦN CAO VÂN
 BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 5.
 C
 Bài giải