Bài giảng Khoa học tự nhiên 6 (Kết nối tri thức) - Chương IV: Hỗn hợp. Tách chất ra khỏi hỗn hợp - Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp

 Chương IV - Bài 17
Tách chất khỏi 
 hỗn hợp - Trên thực tế em thường gặp chất tinh khiết hay hỗn hợp? Học sinh làm việc cá nhân trong 3 phút, quan sát H2.1, tìm hiểu nội dung 
 trong sách giáo khoa bài 2 và trả lời các câu hỏi sau vào phiếu học tập:
- Tại sao đãi cát lại tìm được vàng? 
- Tại sao phù sa trong nước sông lắng xuống, tách khỏi nước?
- Tại sao phơi nước biển dưới ánh nắng và gió lại thu được muối? - Tại sao đãi cát lại tìm được vàng?
Vàng nặng hơn cát nên khi đãi hỗn hợp 
 trong nước vàng sẽ lắng xuống dưới. Vậy dựa vào đâu để tách Vì sao chúng ta lại 
 chất ra khỏi hỗn hợp?cần phải tách chất? Chương IV - Bài 17 –Tách chất khỏi hỗn hợp.
I. NGUYÊN TẮC TÁCH CHẤT 
 Trong tự nhiên và cuộc sống, ta gặp rất nhiều hiện tượng tách chất 
 ra khỏi hỗn hợp Tại sao phù sa trong nước sông lắng Hạt phù sa nặng hơn nước nên Tại sao phơi nước biển 
 xuống, tách khỏi nước?lắng xuống đáy sông dưới ánh nắng và gió lại 
 thu được muối?
 Muối ăn không bị bay hơi nên 
 khi làm cho nước biển bay hơi 
 bới gió và năng lượng mặt trời 
 sẽ thu được muối rắn Em có biết
- Bay hơi hay bốc hơi là một dạng hóa hơi của chất lỏng trên bề 
 mặt một chất lỏng. Một dạng hóa hơi khác là đun sôi, loại này 
 thường xảy ra trên toàn bộ khối lượng chất lỏng.
- Bay hơi là một thành phần then chốt của vòng tuần hoàn nước. 
 Mặt trời (năng lượng mặt trời) làm bay hơi nước từ đại 
 dương, hồ và độ ẩm trong đất và các nguồn nước khác.
- Nước bốc hơi ở bất kì nhiệt độ nào nếu nó không bị bịt kín 
(miễn là có không gian thoát hơi). Ngay cả nước đá nếu có không 
gian thoát hơi thì cũng bốc hơi. Chương IV - Bài 17 –Tách chất khỏi hỗn hợp.
I. NGUYÊN TẮC TÁCH CHẤT 
 Học sinh làm việc cặp đôi trong 3 phút, trả lời các câu hỏi sau vào PHT 
 - Mây được hình thành từ đâu? 
 - Lấy một số ví dụ về quá trình tách chất trong tự nhiên và trong đời 
 sống mà em biết?
 - Các chất trong tự nhiên tồn tại ở 3 trạng thái là rắn, lỏng, khí. 
 Mỗi chất đều có những tính chất riêng. Vậy để tách chất ra khỏi hỗn 
 hợp dựa vào đâu?
 - Liệt kê những tính chất khác nhau để tách chất ra khỏi hỗn hợp? Từ 
 đó rút ra nguyên tắc tách chất? Mây được hình thành từ đâu? 
Mây tạo thành khi hơi nước bốc lên, gặp lạnh và ngưng tụ trong 
 không khí.
 Lấy một số ví dụ về quá trình tách chất trong tự nhiên và trong 
 đời sống mà em biết?
 Chưng cất rượu, chưng cất tinh dầu 
 Các chất trong tự nhiên tồn tại ở 3 trạng thái là rắn, lỏng, khí. 
 Mỗi chất đều có những tính chất riêng. Vậy để tách chất ra khỏi 
 hỗn hợp dựa vào đâu?
Để tách chất ra khỏi hỗn hợp ta dựa vào sự khác nhau về tính chất Liệt kê những tính chất khác nhau để tách chất ra khỏi hỗn hợp? Nguyên tắc tách chất: Dựa vào các tính chất khác nhau có thể áp 
 dụng cách phù hợp để tách chất ra khỏi hỗn hợp.Từ đó rút ra nguyên tắc tách chất?
 Chất
 (trạng thái)
 Rắn Lỏng
 Khí
 Cát, đá vôi, Nước, xăng, 
 Oxi, cacbonic, 
 muối ăn, dầu ăn, dầu 
 hiđro 
 đường hỏa 
 üKích thước hạt üTính bay hơi
 üNặng hay nhẹ. üKhả năng tan trong các dung môi khác nhau Chương IV - Bài 17 –Tách chất khỏi hỗn hợp.
II. MỘT SỐ CÁCH TÁCH CHẤT 
 Các nhóm đọc cách tiến hành trong phiếu học tập riêng của nhóm, làm thí 
 nghiệm hoặc xem video mà GV cung cấp -> thảo luận và đi đến thống nhất, 
 ghi chép đầy đủ kết quả thu được vào bảng và trả lời các câu hỏi trong 
 phiếu học tập. Mỗi nhóm có 5 phút để hoàn thành.
 + Nhóm 1( tổ 1): Lọc nước từ hỗn hợp nước lẫn đất.
 + Nhóm 2( tổ 2): Tách dầu ăn ra khỏi nước.
 + Nhóm 3 (tổ 3): Video về thực hành thí nghiệm tách muối ra 
 khỏi hỗn hợp nước muối.
 + Nhóm 4 (tổ 4): Video về chế tạo máy lọc nước từ chai Coca. NHÓM 1 LỚP . 
 PHIẾU HỌC TẬP
 Lọc nước từ hỗn hợp nước lẫn đất
 Chuẩn bị Tiến hành Kết quả Phương Dựa vào 
 pháp tách tính chất
 chất
 đất, nước, - Lấy một cốc nước, cho 1 thìa đất Em hãy quan 
 2 cốc thủy vào cốc. Khuấy mạnh cho hỗn sát, so sánh 
 tinh, phễu hợp trong cốc đục đều lên. Dừng màu sắc của 
 lọc, giấy khuấy và quan sát.
 lọc - Gấp giấy lọc và đặt vào phễu nước gạn và 
 (Hình 2.3) nước lọc?
 - Gạn lấy lớp nước phía trên 
 (gọi là nước gạn), đem rót từ 
 từ đến hết vào phễu lọc có giấy 
 lọc (Hình 2.4). 
 Nước chảy ra khỏi phễu lọc được 
 thu vào cốc hứng, gọi là nước lọc. NHÓM 2 LỚP . 
 PHIẾU HỌC TẬP
 Tách dầu ăn ra khỏi nước
 Chuẩn bị Tiến hành Kết quả Phương Dựa vào 
 pháp tách tính chất 1. Nước và dầu 
 chất ăn,chất lỏng 
 dầu ăn, -Lấy một chai nhựa,rót nước đến nào nặng 
 nước, ½ chai, thêm dầu ăn đến ¾ chai, hơn?
 1 cốc thủy lắc mạnh, quan sát hỗn hợp trong 2. Tại sao phải 
 tinh, phễu chai. mở khóa phễu 
 - Rót hỗn hợp trong chai ra phễu 
 chiết, chai chiết một cách 
 nhựa, giá chiết, để yên vài phút cho tách 
 lớp. Mở từ từ khóa phễu chiết cho từ từ?
 sắt, kẹp 
 chất lỏng phía dưới ( nước) chảy 
 sắt
 xuống một bình nhỏ. Khi phần 3. Các chất lỏng 
 dầu ăn chạm vào bề mặt khóa thì thu được có 
 vặn khóa lại. Quan sát chất lỏng 
 thu được trong cốc. còn lẫn vào 
 nhau không? NHÓM 3 LỚP . 
 PHIẾU HỌC TẬP
 Video về thực hành thí nghiệm tách muối ra khỏi hỗn hợp nước muối.
 Chuẩn bị Tiến hành Kết quả Phương Dựa vào 
 pháp tách tính chất
 chất
 Video về thực Có một mẩu 
 hành thí 
 muối có lẫn 
 nghiệm tách 
 muối ra khỏi cát. Em hãy đề 
 hỗn hợp nước xuất phương 
 muối. pháp tách 
 muối khỏi cát? NHÓM 4 LỚP . 
 PHIẾU HỌC TẬP
 Video về chế tạo máy lọc nước từ chai Coca
 Chuẩn bị Tiến hành Kết quả Phương Dựa vào 
 pháp tách tính chất
 chất
 Video về chế Em hãy đề 
 tạo máy lọc 
 xuất cách làm 
 nước từ chai 
 Coca sạch nước 
 trong bể khi 
 bể cá nhà em 
 bị bẩn? Phương pháp 
 STT Dựa vào tính chất
 tách chất
 1. Lọc nước từ hỗn hợp nước Lọc Dựa vào sự khác nhau về 
 lẫn đất. kích thước hạt.
 Cô cạn Dựa vào sự khác nhau về 
 2. Tách muối ăn từ nước muối.
 tính bay hơi.
 Dựa vào sự khác nhau về 
 3.Tách dầu ăn khỏi nước. Chiết khả năng tan trong các 
 dung môi khác nhau.
 Lắng Dựa vào sự khác nhau về 
 4.Tách vàng khỏi cát.
 mức độ nặng nhẹ.
 5. Tách nước sạch khỏi các hạt Dựa vào sự khác nhau về 
 tạp chất. Lọc kích thước hạt. Vì sao chúng ta lại cần phải tách chất?
Trong tự nhiên hầu hết các chất đều là hỗn hợp. Hỗn hợp trong tự 
nhiên đều là hỗn hợp của hai hay nhiều chất khác nhau. Do nhu cầu 
sử dụng nên quá trình tách chất trong đời sống và công nghệ hóa học 
là rất cần thiết. Một ví dụ điển hình cho quá trình tách chất trong 
công nghệ hóa học là công nghệ lọc hóa dầu. Dầu thô gồm hỗn hợp 
nhiều các hidrocacbon khác nhau, do đó để có thể sử dụng được cho 
những mục đích khác nhau, hỗn hợp dầu thô cần phải được tách ra 
thành các sản phẩm có ích như xăng, diezel, dầu nhờn, nhựa 
đường.v.v.. Chương IV - Bài 17 –Tách chất khỏi hỗn hợp.
CỦNG CỐ
 1. Hình thức: HS làm việc cá nhân.
 2. Nhiệm vụ:
 - Đề xuất phương pháp làm sạch bể cá cảnh.
 - Viết 3 nội dung con ấn tượng nhất trong giờ học vào mục con 
 đã học được trong PHT KWL.
 - Tóm tắt nội dung bài học dưới dạng sơ đồ tư duy.