Bài giảng Mĩ thuật Lớp 7 - Bài 8: Một số công trình tiêu biểu của Mĩ thuật thời Trần (1226-1400)

 MỘT SỐ CÔNG TRÌNH TIÊU MỘT SỐ CÔNG TRÌNH TIÊU 
 BIỂU BIỂU 
CỦACỦA MỸ THUẬT THỜI TRẦNMỸ THUẬT THỜI TRẦN
 (1226 – 1400)(1226 – 1400) I/ Kiến trúc:
 - Kiến trúc tôn giáo
 - Kiến trúc cung đình
 Em hãy cho biết
 kiến trúc thời trần có 
 mấy loại hình ? 1.Tháp Bình Sơn. * Tháp Bình Sơn thuộc địa phận thôn Bình Sơn, xã 
 Tam Sơn, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Tháp 
 Bình Sơn là một di sản của kiến trúc độc đáo thời 
 Trần còn được bảo tồn nguyên vẹn đến ngày nay.
* Tháp nằm cạnh chùa Vĩnh Khánh (chùa Then), 
 cách Hà Nội khoảng 150km. Tháp cao gần 16m, 
 được xây dựng vào đời Trần. Tháp có 11 tầng, mỗi 
 tầng có mái nhô ra. Lòng tháp rỗng, bệ tháp hình 
 vuông mỗi cạnh là 4,45m. Tháp được thu nhỏ dần 
 đến đỉnh. Tầng trên cùng của tháp mỗi cạnh 1,55m.
* Tháp được xây bằng gạch nung già, màu đỏ sậm, 
 rắn chắc như sành, bệ tháp được xây bằng gạch vồ. 
 Mặt ngoài ở các tầng tháp ốp gạch mịn mặt, màu 
 vàng sậm, hoa văn trang trí và đường nét rất tinh 
 xảo, hài hoà tạo thành khối kiến trúc hoàn hảo ở 
 mọi góc độ. 
* Trải qua nhiều thế kỷ, tháp đã bị nghiêng lệch và 
 sụt lở một số chỗ và đã được trùng tu năm 
 1972, kiến trúc vẫn được bảo tồn như nó vốn có.
* Phía trước chùa, gần tháp Bình Sơn có một cây 
 Ñại cổ thụ, các nhà khoa học cho biết cây Ñại này 
 đã có 500 tuổi. Em hãy cho biết tháp 
 Bình sơn thuộc thể loại 
 kiến trúc nào ?
Tháp Tháp Bình Bình SơnSơn 
thuộc thuộc thể thể loại loại kiến kiến 
trúc trúc tôn tôn giáo. giáo. 
(Phật giáo)(Phật giáo) Tháp Bình Sơn được 
 xây dựng vào thời kỳ 
 nào ? Ở đâu ?
Tháp được xây dựng vào đời 
Trần. thuộc địa phận thôn 
Bình Sơn, xã Tam Sơn, 
huyện Lập Thạch, tỉnh 
Vĩnh Phúc. Nêu đặc điểm, hình giáng 
 và họa tiết trang trí của 
 tháp Bình Sơn ?
 -Tháp có mặt bằng (đáy) 
vuông, càng lên cao càng 
nhỏ dần, bên tronh lòng 
tháp rỗng.
 - Ở bên ngoài tất cả các 
tầng đều được trang trí 
bằng hoa văn rất phong 
phú. * Kết luận :
 -Với kỹ thuật khéo 
léo, chạm khắc công 
phu, cách tạo hình 
chắc chắn.Tháp Bình 
Sơn là niềm tự hào 
của kiến trúc cổ Việt 
Nam. 2.Khu lăng mộ An Sinh.
 ĐỀN AN SINH
 TƯỢNG 
MÔ HÌNH NHÀ CHÔN THEO MỘ • Đền và lăng mộ nhà Trần thuộc xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng 
 Ninh, 
 nằm rải rác trong một khu đất rộng có bán kính 20 km để thờ "Bát Vị 
 Hoàng Đế" thời Trần. Đây là một trong những công trình tưởng niệm có giá 
 trị lớn trong lịch sử Việt Nam và đã được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận là 
 di tích lịch sử.
Đền và lăng mộ nhà Trần được xây dựng thời nhà Trần, được trùng tu vào thời 
 Hậu Lê và thời Nguyễn, quần thể di tích gồm một đền và 8 lăng mộ.
 Trải qua thời gian và thăng trầm của lịch sử, khu vực này đã bị hư hỏng 
 nặng. 
 Ngày nay với ý thức và lòng tự hào dân tộc nên khu đền Sinh và các lăng mộ 
nhà Trần đang dần được quan tâm khôi phục đúng với tầm cỡ của nó để bảo tồn 
và phát huy một di sản văn hoá quý báu của dân tộc và góp phần giáo dục truyền 
thống cho các thế hệ mai sau, tạo thành một khu di tích thu hút du khách bốn 
phương.
Khu đền Sinh thuộc thôn Nghĩa Hưng là nơi thờ chung 8 vị vua Nhà Trần và 
lăng mộ của Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông và Giản Định Đế. Lăng mộ Trần 
Anh Tông ở khu trại Lốc, lăng Trần Minh Tông ở khu Khe Gạch, lăng Trần Hiến 
Tông ở khu Ao Bèo, lăng Trần Dụ Tông ở khu Đống Tròn, lăng Trần Nghệ Tông 
ở khu Khe Nghệ.
Ngoài việc xây dựng điện miếu ở mỗi lăng làm nơi thờ cúng, triều đình còn cho 
xây dựng ở khu đền Sinh nhiều toà điện miếu lớn để làm nơi tế lễ bái yết và cắt cử 
các quan về trông coi cẩn thận. Toàn bộ khu vực này trở thành thánh địa tôn 
nghiêm qua các triều Trần, Lê, Nguyễn. Em hãy cho biết Khu lăng 
 mộ An Sinh thuộc thể loại 
 kiến trúc nào ?
KhuKhu lăng lăng mộ mộ AnAn SinhSinh 
thuộc thuộc thể thể loại loại kiến kiến 
trúc cung đình .trúc cung đình .
(vì(vì đâyđây làlà nơinơi chônchôn cấtcất 
cáccác vịvị vuavua Trần)Trần) * Đây là khu lăng mộ lớn nhất của các vua 
Trần, được xây ở sát chân núi thuộc Đông 
Triều, Quảng Ninh ngày nay. Tuy cách xa nhau 
nhưng đều quy tụ về một hướng là đền An 
Sinh.Ở đây ngoài các điện, miếu ở lăng mộ. 
Triều đình còn cho xây thêm nhiều toà điện, 
miếu lớn để nhà vua và hoàng tộc tế lễ hàng 
năm. 
 Nêu một số đặc điểm của 
 khu lăng mộ An Sinh ? * Thời Trần rất chú ý đến địa điểm cất 
táng khi xây dựng lăng tẩm . 
(phải chọn được những nơi thoáng đãng, 
rộng rãi phù hợp với thuyết phong thủy và 
hợp với không khí tôn nghiêm, biệt lập với 
bên ngoài)
* Bố cục của lăng thường đăng đối, quy tụ 
vào một điểm ở dữa.
* Trang trí các pho tượng thường được gắn 
vào bậc, hoặc sắp đặt như một cảnh chầu, 
thờ cúng người đã mất . * Kết luận :
 -Đây là khu lăng mộ lớn, có 
 kiến trúc đẹp, là niềm tự hào 
 của kiến trúc cổ Việt Nam.
MÔ HÌNH NHÀ CHÔN THEO MỘ
 TƯỢNG
 ĐỀN AN SINH II/II/ Điêu khắc : Điêu khắc :
1.Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ:(Thái Bình)1.Tượng Hổ ở lăng Trần Thủ Độ:(Thái Bình) Em hãy nêu vài nét 
Tượng Hổ ở lăng 
Tượng Hổ ở lăng về tượng Hổ ở lăng 
Trần Thủ Độ Trần Thủ Độ 
 Trần Thủ Độ?
Với Với kích kích thước thước gần gần như như 
thật,dài thật,dài 1m1m 43,cao43,cao 00 
m75,rộng m75,rộng 00 mm 64.64. Hình Hình khối khối 
đơn đơn giản, giản, dứt dứt khoát, khoát, cấu cấu 
trúc trúc chặt chặt chẽ. chẽ. Nghệ Nghệ nhân nhân 
xưa xưa đã đã diễn diễn tả tả được được vẻ vẻ oaioai 
phongphong lẫm lẫm liệt liệt của của vị vị Chúa Chúa 
Sơn Sơn Lâm, Lâm, góp góp phần phần làm làm 
tăng tăng thêm thêm vẻ vẻ uyuy nghinghi của của 
lăng lăng Thái Thái sư sư Trần Trần Thủ Thủ Độ Độ – – 
một một trongtrong những những người người có có 
công công sáng sáng lập lập nên nên vương vương 
triều Trần .triều Trần . 2.Chạm khắc gỗ ở chùa Thái Lạc:2.Chạm khắc gỗ ở chùa Thái Lạc:
 Tiên nữ đầu người , mình chim Người quỳ đỡ 
 đang dâng hoa tòa sen Nội dung diễn tả chủ yếu các Qua quan sat, em hãy 
bửực chạm khắc gỗ là cảnh nhận xet về nội dung 
dâng hoa, tấu nhạc với những chủ yếu trên các bức 
nhân vật trung tâm là vũ nữ, 
hay nhạc công hay con chim chạm khắc ở chùa 
thần thoại nửa trên là người, Thái Lạc ?
nửa dưới là hình chim. 
 Bố cục của các bức chạm khắc 
cơ bản giống nhau. Các hình 
được sắp xếp cân đối nhưng 
không đơn điệu, buồn tẻ. Do các 
lỗ đục nông, sâu khác nhau về 
cách tạo khối tròn mịn của hình 
tượng tạo nên sự êm đềm, yên 
tĩnh với không gian vừa thực 
vừa ảo của chùa. Tiên nữ đầu 
 người mình 
chim đang dâng 
hoa (Chùa Thái 
 Lạc)
 Hai tiên nữ được chạm khắc cân đối, đầu hơi nghiêng về 
 phía sau và đôi tay kính cẩn dâng bình hoa về phía trước 
 với đôi cánh chim dang rộng. Khoảng không gian xung 
 quanh ken đặc những hình xoắn ốc để diễn tả hoa và mây, 
 các hình sắp xếp cân đối nhưng không đơn điệu. MỘT VÀI HÌNH ẢNH ĐIÊU KHẮC VÀ 
 CHẠM KHẮC TRANG TRÍ THỜI TRẦN
Rồng (Chùa Thái Lạc) Quan hầu (lăng Trần 
 Hiến Tông)