Bài giảng Tin học 8 - Bài 3: Chương trình máy tính và dữ liệu

 Bài 3 
CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH
 VÀ DỮ LIỆU
 Thời gian 1 tiết 1. DỮ LIỆU VÀ KIỂU DỮ LIỆU
• Các ngôn ngữ lập trình định nghĩa sẵn một số kiểu dữ liệu 
cơ bản.
• Kiểu dữ liệu xác định các giá trị của dữ liệu và các phép 
toán thực hiện trên giá trị đó
 Hãy trình bày các kiểu dữ liệu cơ bản 
 trong ngôn ngữ lập trình?
 Kiểu số nguyên.
 Kiểu số thực.
 Kiểu xâu kí tự. 1. DỮ LIỆU VÀ KIỂU DỮ LIỆU
 Kiểu dữ liệu cơ bản trong ngôn ngữ lập trình Pascal
 Tên kiểu Phạm vi giá trị
 integer Số nguyên trong khoảng -215 đến 215 – 1
 real Số thực có giá trị tuyệt đối trong khoảng 
 2,9x10-39 đến 1,7x1038 và số 0
 Char Một kí tự trong bảng chữ cái
 String Xâu kí tự, tối đa gồm 255 kí tự
Trong Pascal, để cho chương trình dịch hiểu dãy chữ số là 
kiểu xâu. Ta phải đặt dãy số đó trong cặp dấu nháy đơn
 Ví dụ: ‘Chao cac ban’; ‘5324’ 2. CÁC PHÉP TOÁN VỚI DỮ LIỆU KiỂU SỐ
Kí hiệu các phép toán số học trong ngôn ngữ Pascal
 Kí hiệu Phép toán Kiểu dữ liệu
 + Cộng Số nguyên, số thực
 - Trừ Số nguyên, số thực
 * Nhân Số nguyên, số thực
 / Chia Số nguyên, số thực
 div Chia lấy phần Số nguyên
 nguyên
 mod Chia lấy phần dư Số nguyên 2. CÁC PHÉP TOÁN VỚI DỮ LIỆU KiỂU SỐ
 Trình bày quy tắc tính các biểu thức số 
 học trong ngôn ngữ Pascal?
 • Các phép toán trong ngoặc được thực hiện trước tiên.
 • Trong dãy các phép toán không có dấu ngoặc, các 
 phép nhân, phép chia lấy phần nguyên (div) và phép 
 chia lấy phần dư (mod) được thực hiện trước.
 • Phép cộng và phép trừ được thực hiện theo thứ tự từ 
 trái sang phải.
 • Trong ngôn ngữ lập trình chỉ được sử dụng dấu ngoặc 
 tròn 2. CÁC PHÉP TOÁN VỚI DỮ LIỆU KiỂU SỐ
 PHÉP TOÁN PHÉP TOÁN TRONG PASCAL
 a x b – c + d a*b – c + d
 15 + 5 x 15+5*(a/2)
 (x+5)/(a+3)-y(b+5)*(x+2)(x+2)
 ((a+b)*(c-d)+)/3-a
 3. CÁC PHÉP SO SÁNH
Trong toán học
 Kí hiệu Phép so sánh Ví dụ
 = Bằng 5 = 5
 < Nhỏ hơn 3 < 5
 > Lớn hơn 9 > 6
 ≠ Khác 6 ≠ 5
 ≤ Nhỏ hơn hoặc 5 ≤ 6
 bằng
 ≥ Lớn hơn hoặc 9 ≥ 6
 bằng
 Kết quả của phép so sánh chỉ có thể là ĐÚNG hoặc SAI 3. CÁC PHÉP SO SÁNH
Khi viết chương trình, để so sánh dữ liệu (số, biểu thức, ) ta 
sử dụng các kí hiệu do ngôn ngữ lập trình quy định.
Trong ngôn ngữ Pascal
 Kí hiệu trong Phép so sánh Kí hiệu trong 
 Pascal toán học
 = Bằng =
 < Nhỏ hơn <
 > Lớn hơn >
 <> Khác ≠
 <= Nhỏ hơn hoặc ≤
 bằng
 >= Lớn hơn hoặc ≥
 bằng 4. GIAO TIẾP NGƯỜI – MÁY TÍNH
a. Thông báo kết quả tính toán
 Thông báo kết quả tính toán là 
 gì?
 • Là yêu cầu đầu tiên đối với mọi chương trình Ví dụ: 4. GIAO TIẾP NGƯỜI – MÁY TÍNH
b. Nhập dữ liệu
 Nhập dữ liệu là gì?
 • Là một trong những tương tác thường gặp là 
 chương trình yêu cầu nhập dữ liệu.
 • Chương trình sẽ tạm ngừng để chờ người 
 dùng “ nhập dữ liệu “ từ bàn phím. 
 • Chương trình hoạt động tiếp theo tùy thuộc 
 vào dữ liệu được nhập vào. Ví dụ: 4. GIAO TIẾP NGƯỜI – MÁY TÍNH
 c. Tạm dừng chương trình
 Tạm ngừng chương trình có bao 
 nhiêu chế độ? Kể ra?
 • Tạm ngừng trong một khoảng thời gian nhất định.
•Tạm ngừng cho đến khi người dùng nhấn phím. 4. GIAO TIẾP NGƯỜI – MÁY TÍNH
d. Hộp thoại
 Chức năng của hộp thoại như thế 
 nào?
 • Hộp thọai được sử dụng như một công cho việc giao 
 tiếp người-máy tính trong khi chạy chương trình GHI NHỚ
1. Các ngôn ngữ lập trình thường phân chia dữ liệu cần 
 xử lí theo các kiểu khác nhau, với các phép toán có thể 
 thực hiện trên từng kiểu dữ liệu đó.
2. Quá trình trao đổi dữ liệu hai chiều giữa người và máy 
 tính khi chương trình hoạt động thường được gọi là 
 giao tiếp hoặc tương tác người máy. DẶN DÒ
1. Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 _ trang 
26 _ sách giáo khoa . Thực hiện tháng 8 năm 2009