Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 20: Lực từ. Cảm ứng từ

 NỘI QUY LỚP HỌC ONLINE
Vào học đúng giờ, ngồi đúng vị trí.
 Chuẩn bị sách vở đầy đủ.
 Chỉ 1 người nói tại 1 thời điểm.
 Tắt mic trong tiết học. Muốn phát biểu – Giơ tay.
Hoàn thành các nhiệm vụ học tập trước, trong, sau giờ học. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong bài trước thì chúng ta đã tìm hiểu về tương tác giữa nam châm 
và dòng điện. Lực từ sẽ có tính chất cụ thể như thế nào?
Ta có cường độ điện trường là đại lượng đặc trưng cho tác dụng của 
điện trường. Vậy đại lượng nào sẽ đặc trưng cho tác dụng của từ trường. Bài 20: LỰC TỪ.
 CẢM ỨNG TỪ. MỤC TIÊU
1. Trình bày được đặc điểm của lực từ do từ trường tác dụng lên đoạn 
 dây dẫn mang dòng điện đặt trong nó.
2. Phát biểu được định nghĩa vector cảm ứng từ, đơn vị của cảm ứng từ.
3. Hiểu và áp dụng được biểu thức tổng quát của lực từ tác dụng lên 
 đoạn dây dẫn mang dòng điện. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Lực từ 2. Cảm ứng từ 3. Vận dụng
 5 I. Lực từ
Hoạt động 1.1: Tìm hiểu về Từ trường đều
- Hoạt động cá nhân – Thời gian 3p
- Đọc SGK trang 126 kết hợp với các kiến thức đã học về điện trường đều, và 
trả lời các câu hỏi sau đây:
- Cách thức: trả lời trên trang padlet sau 
Câu hỏi:
+ Nêu các đặc điểm của từ trường đều.
+ So sánh, nêu những điểm giống và khác của từ trường đều và điện trường đều.
 Uniform electric field: điện trường đều I. Lực từ
 I. Lực từ
 1. Từ trường đều
Từ trường đều là từ trường mà đặc tính của nó giống nhau tại mọi điểm; 
các đường sức từ là những đường thẳng song song, cùng chiều và cách 
đều nhau. 
 Uniform magnetic field: từ trường đều I. Lực từ
 Hoạt động 1.2: Tìm hiểu về Lực từ
 - Hoạt động cá nhân – Thời gian 3p
 - Đọc SGK trang 126 kết hợp với quan sát video, trả lời các câu hỏi sau đây:
Câu hỏi:
+ Lực từ F xuất hiện khi nào?
+ Chiều của lực từ F, chiều dòng điện và chiều của đường sức từ có đặc điểm gì?
+ Từ thí nghiệm, em hãy thiết lập hệ thức tính độ lớn lực từ F.
 Magnetic force: lực từ I. Lực từ
 I. Lực từ
 1. Từ trường đều
 2. Lực từ
- Lực từ do từ trường đều tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện.
- Lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ 
trường đều có phương vuông góc với các đường sức từ và vuông góc với 
đoạn dây dẫn.
- Lực từ có độ lớn phụ thuộc vào từ trường và cường độ dòng điện chạy 
qua dây dẫn.
 Uniform magnetic field: từ trường đều II. Cảm ứng từ
Câu hỏi
+ Từ công thức trên, em hãy tìm đơn vị của cảm ứng từ B.
+ Em hãy rút ra kết luận về vector cảm ứng từ B. II. Cảm ứng từ II. Cảm ứng từ
 Current: dòng điện II. Cảm ứng từ
 Hoạt động 3: Biểu thức tổng quát của Lực từ
 - Hoạt động cá nhân – Thời gian 3p
 - Đọc SGK trang 127 kết hợp với phần hướng dẫn của giáo viên để trả lời 
 câu hỏi sau đây:
Câu hỏi:
+ Em hãy phát biểu quy tắc bàn tay trái II. Cảm ứng từ
 4. Biểu thức tổng quát của lực từ
Lực từ ᵃ tác dụng lên phần tử dòng điện ᵃᵅ đặt trong từ trường đều, tại đó có cảm 
ứng từ là ᵃ ;
+ Có điểm đặt tại trung điểm của l;
+ Có phương vuông góc với ᵅ và ᵃ ;
+ Có chiều tuân theo qui tắc bàn tay trái;
+ Có độ lớn F = IℓBsinα
Quy tắc bàn tay trái: Để bàn tay trái sao cho 
+ vector B hướng vào lòng bàn tay.
+ chiều của dòng điện là chiều từ cổ tay đến ngón tay.
+ chiều của ngón cái là chiều của lực từ F.
 Left hand rule: Qui tắc bàn tay trái III. Mở rộng – Vận dụng
Câu 1. Một đoạn dây dẫn thẳng dài 128 cm được đặt vuông góc với các đường sức từ trong 
một từ trường đều có cảm ứng từ 0,83 T. Xác định lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn khi 
dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn này có cường độ 18 A.
A. 19 N B. 1,9 N C. 191 N D. 1910 N 
Câu 2. Dựa trên quy tắc bàn tay trái, hãy xác định chiều của một trong ba đại lượng: F, B 
và I còn thiếu trong các hình vẽ sau:
Câu 3(*). Phần tử dòng điện nằm trong từ trường đều có các đường sức từ thẳng đứng 
hướng từ dưới lên trên. Phải đặt ᵇ như thế nào để cho lực từ ᵆ
 a. Bằng 0.
 b. Đạt max. TỔNG KẾT BÀI HỌC
1. Trình bày được đặc điểm của lực từ 
 do từ trường tác dụng lên đoạn dây 
 dẫn mang dòng điện đặt trong nó.
2. Phát biểu được định nghĩa véc tơ cảm 
 ứng từ, đơn vị của cảm ứng từ.
3. Hiểu và áp dụng được biểu thức tổng 
 quát của lực từ tác dụng lên đoạn dây 
 dẫn mang dòng điện. SUY NGẪM CÁ NHÂN
 Ghi lại vào vở ít nhất 3 điều mới 
 01
 mà con học được.
 02 Một vài câu hỏi con còn băn khoăn. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Làm bài tập về nhà 
 - SGK: 1; 2; 3; 4; 5; 7.
 - SBT: 20.8 đến 20.11.
Đọc trước nội dung SGK của tiết học sau.