Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 22

 + Ấy là nối câu 4 với câu 3 (phép nối) 
+ lỗ hổng ở câu 4 và câu 5 (phép lặp từ ngữ) 
+ thông minh ở câu 5 và câu 1 (phép lặp từ ngữ) 
 Lưu ý : 
 Đây là phần kiến thức tiếng Việt quan trọng ở học kì II, các em cố gắng 
 đọc, ghi nhớ kiến thức thật kĩ và thực hành bài tập đầy đủ. Có gì thắc mắc 
 hãy liên hệ với giáo viên bộ môn của lớp nhé! 
Tiết 108-109 
 MÙA XUÂN NHO NHỎ 
 Thanh Hải 
I/ Đọc - Tìm hiểu chú thích 
1. Tác giả 
- Thanh Hải (1930-1980) tên khai sinh Phạm Bá Ngoãn 
- Quê : Phong Điền – Thừa Thiên Huế 
- Hoạt động văn nghệ cuối những năm kháng chiến chống Pháp 
- Có công trong việc xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu 
2. Tác phẩm : 
- Hoàn cảnh sáng tác: được viết 11/1980 không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. 
- Thể thơ: 5 chữ 
3. Bố cục : 
- Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên 
nhiên, đất trời 
- Khổ 2,3: Cảm xúc về mùa xuân đất nước 
- Khổ 4,5,6: Tâm niệm của nhà thơ 
II/ Tìm hiểu văn bản : 
1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời 
- Dòng sông xanh 
- Bông hoa tím biếc 
- Chim chiền chiện ... hót vang trời 
→ Hình ảnh chọn lọc tiêu biểu 
 Không gian cao rộng, thoáng đạt, nhiều màu sắc, tràn ngập âm thanh 
Từng giọt long lanh rơi 
Tôi đưa tay tôi hứng 
 → ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 
 Thể hiện niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc 
vào xuân Tình yêu thiên nhiên 
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước 
- Người cầm súng - lộc giắt đầy trên lưng 
- Người ra đồng - lộc trải dài nương mạ 
→ Đây là 2 lực lượng quan trọng, tượng trưng cho 2 nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây 
dựng đất nước. 
Tất cả như hối hả 
Tất cả như xôn xao 
→ Nhịp sống hối hả, khẩn trương 
 “Đất nước như vì sao ... phía trước” 
→ So sánh, liên tưởng 
 Tự hào và tin tưởng vào tương lai đất nước Tình yêu nước 
3.Khát vọng hoà nhập dâng hiến của tác giả 
Ta làm : + Con chim hót - Việc học đòi hỏi tốn thời gian, công sức, trải qua cả một quá trình. 
 - Quá trình học tập có những khó khăn, vất vả, gian nan: chiếm lĩnh tri thức, luyện tập, 
thực hànhĐể có thể giỏi giang, thành công đòi hỏi phải từng bước chinh phục những bậc thang 
học vấn. 
 - Quá trình học tập có khi phải trải qua những thất bại, phải nếm vị cay đắng: điểm kém, bị 
quở mắng, thi hỏng. 
 Vị ngọt của quả tri thức hái được từ việc học hành 
 - Vị ngọt của kết quả học tập trước hết là người học được nâng cao hiểu biết của bản thân, 
 giàu có hơn về tri thức và tâm hồn, tự tin hơn trong cuộc sống. 
 - Thành quả học tập mang lại niềm vui, niềm tự hào cho bản thân và gia đình. thầy cô giáo, 
 nhà trường, quê hương 
 - Thành công trong học tập cũng chắp cánh cho những ước mơ, khát vọng mới trên con 
 đường lập nghiệp. 
 - Phải biết chấp nhận đắng cay trong giai đoạn đầu để sau đó hưởng thành quả tốt đẹp lâu 
 dài. 
 * Dẫn chứng: 
 - Ê-đi-xơn phải trải qua hàng nghìn thí nghiệm, phải tìm tòi không ngừng để phát minh ra 
 bóng đền điện. 
 - Mac-xim Gorki phải kiếm sống đủ thứ nghề vất vả nhưng không nguôi khát vọng học 
 tập. Bằng con đường tự học đầy gian truân, say mê đọc sách tiếp cận ánh sáng văn minh nhân 
 loại và trở thành nhà văn vĩ đại của nhân loại. ( Bút danh: Gor-ki có nghĩa là cay đắng) 
 - Mạc Đĩnh Chi bắt đom đóm cho vào vỏ trứng để lấy ánh sáng đọc sách, sau đó 
 đỗtrạngnguyên. 
 3.Đánh giá – mở rộng 
 - Câu nói bao hàm một nhận thức đúng đắn, một lời khuyên tích cực: nhận thức được quá 
 trình chiếm lĩnh tri thức, mỗi người cần có bản lĩnh, chủ động vượt qua khó khăn để thu nhận 
 được thành quả tốt đẹp trong học tập. 
 - Trong thực tế, nhiều người lười biếng không chịu khó học hỏi, trau dồi kiến thức, không 
 biết biến nhựa đắng thành quả ngọt dâng cho đời; hay có những người ỷ lại người khác, không 
 nỗ lực, dẫn đến những hành động gian lận, không trung thực trong học tập 
 - Kết quả học tập nếu không từ công sức bản thân sẽ không bền, sẽ có lúc phải trả giá, sẽ 
trở thaành kẻ kém cõi trong cái nhìn của mọi người. 
 4. Bài học: 
 - Nhận thức: xem câu ngạn ngữ là phương châm nhắc nhở, động viên bản thân trong quá 
 trình học tập. 
 Hành động: rèn ý thức vươn lên trong học tập, không đầu hàng gian nan thử thách, luôn 
 hướng tới những ước mơ, khát vọng hái quả ngọt từ học vấn để thành công.