Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Bài 1: Nhận biết ánh sáng, nguồn sáng và vật sáng

 Tiết 1 
I. Nhận biết ánh sáng:
Quan sát và thí nghiệm
 Từ những thí nghiệm hoặc quan sát hàng ngày sau đây, trường hợp nào 
 mắt ta nhận biết ánh sáng?
1. Ban đêm đứng trong phòng có cửa gỗ đóng kín, không bật đèn, mở mắt.
 Mắt không nhận biết được ánh sáng.
2. Ban đêm đứng trong phòng đóng kín cửa, bật đèn, mở mắt.
 Mắt nhận biết được ánh sáng.
3. Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt.
 Mắt nhận biết được ánh sáng.
4. Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt, lấy tay che kín mắt.
 Mắt không nhận biết được ánh sáng.  C1 Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh 
 sáng, có điều kiện gì giống nhau?
 Kết luận:
 Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ...................Ánh sáng 
 truyền vào mắt ta.  Thí nghiệm:
 C2 Bố trí thí nghiệm sau: Đặt một hộp rỗng, kín trong 
 đó có một mảnh giấy trắng và một bóng đèn. Nhìn hình 
 ảnh bên trong hộp qua một lỗ nhỏ. Mảnh giấy trắng dán 
 trên thành màu đen bên trong hộp kín.  Trường hợp nào dưới đây ta nhìn thấy mảnh giấy trắng:
 a> Đèn sáng.(1)
 b> Đèn tắt.(2)
 Vì sao lại nhìn thấy? Bài 1 Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng  C2 Khi đèn sáng thì ta có thể nhìn thấy mảnh giấy 
 trắng bởi vì mảnh giấy trắng đã hắt lại ánh sáng từ đèn 
 chiếu vào nó vào mắt ta. Nhờ đó, ta có thể nhìn thấy 
 mảnh giấy trắng.  Kết luận:
 Ta nhìn thấy một vật khi có 
 .................Ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt 
 ta.  C3 Trong các thí nghiệm (1) và (2) ta nhìn thấy mảnh 
 giấy trắng và dây tóc bóng đèn phát sáng vì từ hai vật 
 đó đều có ánh sáng đến mắt ta. Vật nào tự phát ra ánh 
 sáng, vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới?  C3 Trong thí nghiệm (1) và (2), vật tự phát sáng là 
 bóng đèn và vật hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới 
 là mảnh giấy trắng.  Kết luận:
 Dây tóc bóng đèn tự nóphát ..........................khi ra ánh sáng có dòng 
 điện chạy qua ................nên nó là nguồn sáng.
 Dây tóc bóng đèn tự nó phát sáng và mảnh giấy trắng 
 ..................hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi 
 chung là vật sáng.  C4 Trong cuộc tranh luận sau:
 - Thanh đố Hải: Đặt một cái đèn pin nằm ngang trước 
 mắt làm sao cho không nhìn thấy bóng đèn. Bấm công 
 tắc bật đèn pin, mắt ta có nhìn thấy ánh sáng trực tiếp 
 từ đèn phát ra không? Vì sao?
 - Hải: Tất nhiên là nhìn thấy vì đèn pin đã bật sáng.
 - Thang cãi: Đèn không chiếu thẳng vào mắt làm sao 
 mà nhìn thấy được!
 Bạn nào đúng?  C5 Trong thí nghiệm ở cuộc tranh luận trên, nếu ta thắp 
 một nắm hương để cho khói bay lên ở phía trước đèn 
 pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên 
 qua khói. Giải thích vì sao? Biết rằng khói gồm các hạt 
 nhỏ li ti bay lơ lửng.  C5: Xảy ra hiện tượng như vậy bởi vì hạt khói đã hắt 
 lại ánh sáng từ bóng đèn và truyền ánh sáng vào mắt ta. 
 Vì thế chúng ta có thể thấy hiện tượng một vệt sáng từ 
 đèn phát ra xuyên qua khói.  - Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền 
 vào mắt ta.
 - Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật 
 đó vào mắt ta.
 - Nguồn sáng là vật tự nó phát ra áng sáng. Vật sáng 
 gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu 
 vào nó
 - Vật đen là vật không tự phát ra ánh sáng và cũng 
 không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.