Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Bài 14: Phản xạ âm, Tiếng vang

 TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
Trong cơn dông, khi có tia chớp kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe 
thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng rền. Tại sao lại có tiếng rền? TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Đứng trong một hang động lớn (động 
Hương Tích ở hà Tây, hang Đầu Gỗ ở 
Hạ Long, động Phong Nha ở Quãng 
Bình ), nếu nói to thì ngay sau đó em 
sẽ nghe được tiếng nói của chính mình 
vọng lại. Đó là tiếng vang (hình 14.1).
Ta nghe được tiếng vang khi âm truyền đến vách đá dội lại đến tai ta 
chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 
1/15 giây.
Âm dội lại khi gặp mặt chắn là âm phản xạ. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
C1: Em đã từng nghe tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe tiếng vang đó?
C2:Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi 
ta nghe chính âm đó ngoài trời?
Vì trong phòng kín ngoài tiếng của âm ta còn nghe thêm tiếng vang 
của âm đó nên tai ta nghe được âm to hơn.
C3:Khi nói trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to 
như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
b) Tính khoảng cách ngắn nhất từ người người nói đến bức tường để 
nghe được tiếng vang. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 
340m/s. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
C3:Khi nói trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to 
như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
 Trong phòng lón có âm phản xạ
b) Tính khoảng cách ngắn nhất từ người người nói đến bức tường để 
nghe được tiếng vang. Biết vận tốc truyền âm trong không khí là 
340m/s.
 Gọi khoảng cách từ người đến bức tường là s thì âm thanh đi 2s.
 Ta có: 2s = v.t = 340.1/15= 22,67(m) → s = 22.67:2 = 11,34(m) TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Kết luận:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy ..âm phản xạ cách .âm trực tiếp 
một khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
Người ta đã làm thí nghiệm như hình 
14.2 để nghiên cứu âm phản xạ.
Thay mặt gương trong thí nghiệm bằng 
nhứng vật phản xạ khác nhau, người ta 
đã đi đến kết luận:
Những vật cứng, có bề mặt nhẵn thì 
phản xạ âm tốt (hấp thụ kém).
Những vật mềm, có bề mặt gồ ghề thì 
phản xạ âm kém. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
C4:Trong các vật sau đây: -Miếng xốp - Ghế đệm mút.
 Vật nào phản xạ âm tốt? -Mặt gương - Tấm kim loại.
 -Áo len - cao su xốp
Mặt gương, tấm kim loại, mặt đá
 -Mặt đá hoa - Tường gạch.
hoa, tường gạch.
 Vật nào phản xạ âm kém?
Miếng xốp, ghế đẹm mút, áo len, cao su xốp. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
Các vật mềm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có 
bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III. Vận dụng:
C5:Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, 
người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm 
tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Những vật mềm, có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém. Nên người 
ta dùng để giảm tiếng vang. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
Các vật mèm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có 
bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III. Vận dụng:
C6:Khi muốn nghe rõ hơn, người ta 
thường đặt bàn tay khum lại, sát vào 
vành tai (hình 14.3). Đồng thời hướng 
tai về nguồn âm. Hãy giải thích tại sao?
Những vật cứng, có bề mặt nhẵn bóng thì phản xạ âm tốt. Nên 
người ta dùng để tạo tiếng vang nghe được rõ hơn. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
Các vật mèm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có 
bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III. Vận dụng:
C7:Siêu âm có thể phát thành chùm tia hẹp và ít bị 
nước hấp thụ nên truyền đi xa trong nước. Vì thế 
người ta sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định 
độ sâu của biển.
Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ 
của nó từ đáy biển sau 1 giây (hình 14.4). Tính gần 
 750m
đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm 
trong nước là 1500m/s. TIẾT 15: Phản xạ âm - Tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một 
khoảng thời gian ít nhất 1/15 giây. 
II. Vật phản xạ tốt - Vật phản xạ kém:
Các vật mèm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có 
bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
III. Vận dụng:
C8:Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong những trường hợp nào 
sau đây?
 a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
 b) Xác định độ sâu của biển.
 c) Làm đồ chơi “điện thoại dây”.
 d) Làm tường phủ dạ, nhung.