Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Bài 22: Tác dụng điện và tách dụng phát sáng của dòng điện

 Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện 
tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể nhận biết được sự tồn tại của 
 nó nhờ quan sát các các tác dụng mà dòng điện gây ra. 
 Hai trong số các tác dụng của dòng điện là
 Và bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu các tác dụng này của dòng 
 điện các em nhé BÀI 22: 
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT 
 SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN NỘI DUNG C1: Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được 
I/ Tác dụng nhiệt: đốt nóng khi có dòng điện chạy qua. 
 Trả lời: Các dụng cụ, thiết bị được đốt nóng khi có 
 dòng điện chạy qua là
 Mỏ hàn điện
 Bếp điện Bàn là điện
 Nồi cơm điện NỘI DUNG
 C2: Hãy lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các 
I/ Tác dụng nhiệt:
 nội dung sau đây:
 Hình 22.1
 a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng 
 cách nào để xác nhận điều đó?
 - Bóng đèn bị nóng lên, ta có thể cảm thấy 
 khi sờ bằng tay
 b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát 
 sáng khi có dòng điện chạy qua
 - Dây tóc bóng đèn NỘI DUNG c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của 
I/ Tác dụng nhiệt: đèn có nhiệt độ khoảng 2500o C.
 Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một 
 số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc bóng đèn 
 thường được làm bằng vonfram?
 Nhiệt độ nóng 
 Chất
 chảy ( oC)
 Vonfram 3370
 Thép 1300
 Đồng 1080
 Chì 327
 Người ta thường dùng Vonfram để làm dây tóc bóng 
 đèn vì vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: Qua các câu C1 và C2 các em có nhận xét gì ?
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng 
 điện chạy qua
 Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có Hình 22.2
 dòng điện chạy qua
 C3. Các em hãy quan sát thí nghiệm theo hình 
 22.2 NỘI DUNG
 Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết:
I/ Tác dụng nhiệt:
 a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có công tắc?
 dòng điện chạy qua
 b) Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây tác dụng 
 gì với dây sắt?
 TrảTrả lờilời
 a) Các mảnh giấy bị dây sắt đốt cháy đứt và 
 rơi xuốngb
 b) Dòng điện đã làm cho dây sắt nóng lên (gây 
 tác dụng nhiệt) NỘI DUNG
 Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em có kết 
I/ Tác dụng nhiệt:
 luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện ?
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật Kết luận: 
dẫn bị nóng lên Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị .nóng . . . lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và nóng tới. nhiệt. . . . .độ . . . cao và. phát. . . . sáng. . . .
phát sáng NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có có nối xen một đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì 
 dòng điện chạy qua trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của 
 dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. 
Kết luận: 
 Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 
dẫn bị nóng lên chì và với mạch điện?
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và 
phát sáng
 Trả lời
 Nhiệt đô nóng chảy của chì khoảng 327o C -> dây chì 
 nóng chảy và bị đứt -> ngắt mạch điện. NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: Một trong những tác dụng quan trọng của dòng 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có điện là phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động 
 dòng điện chạy qua dựa trên tác dụng này.
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 1. Bóng đèn bút thử điện:
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn C5: Trong bóng đèn bút thử điện có chứa một chất 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và khí ( khí xêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và cho 
phát sáng nhận xét về hai đầu dây bên trong nó
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
 Trả lời
 Hai đầu dây 
 bên trong bóng 
 đèn của bút thử 
 điện tách rời 
 nhau NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có C5: Hãy quan sát bóng đèn bút thử 
 dòng điện chạy qua điện khi nó phát sáng và trả lời câu 
 hỏi sau đây;
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng 
dẫn bị nóng lên sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai 
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn đầu dây này phát sáng ?
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và 
phát sáng
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện: NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: Trảlời 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua
 Đèn sáng do vùng chất khí giữa hai dầu dây đèn 
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật phát sáng
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và Qua các câu hỏi trên các em hãy hoàn thành 
phát sáng kết luận cho phần này
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn 
làm chất khí này phát sáng bút thử điện làm chất khí này. . phát. . . . sáng. . . . . NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: a) Hãy quan sát ảnh của đèn điôt phát 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có quang để nhận biết hai bản kim loại to, 
 dòng điện chạy qua nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu 
 dây bên ngoài nối với chúng
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và 
phát sáng
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện 
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
 Hình 22.4 NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
 a) Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng cách nối hai 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua đầu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện theo hình 
 22.5. Quan sát xem đèn có sáng không ?
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và K
phát sáng
II/Tác dụng phát sáng: Pin
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện 
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
 Hình 22.5 NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có xem khi khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản 
 dòng điện chạy qua cực nào của đèn
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật Kết quả
dẫn bị nóng lên Đèn LED chỉ sáng khi cực dương của pin nôi với 
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn bản kim loại nhỏ của đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và K
phát sáng _
II/Tác dụng phát sáng: Pin +
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện 
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
 Hình 22.5 NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: Mời các em hoàn thành kết luận cho phần 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có này bằng cách chọn từ thích hợp điền vào 
 dòng điện chạy qua chổ trống
Kết luận: 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và qua theo. .một . . . chiều. . . . . nhất định và khi đó đèn sáng
phát sáng
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện 
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
 Kết luận: Đèn điôt phát quang 
 chỉ cho dòng điện đi qua theo 
 một chiều nhất định và khi đó 
 đèn sáng NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt: Và bây giờ các em hãy 
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua nhắc lại xem sau bài này 
Kết luận: ta cần ghi nhớ những gì?
Khi có dòng điện chạy qua, các vật 
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và 
phát sáng Ghi nhớ:
II/Tác dụng phát sáng: * Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường 
1. Bóng đèn bút thử điện: đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn 
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất nóng đến nhiệt độ cao thì phát sáng
khí trong bóng đèn bút thử điện * Dòng điện có thể làm sáng bóng đền bút thử 
làm chất khí này phát sáng điện và đền điôt phát quang mặc dù các đền 
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED): này chưa nóng tới nhiệt độ cao
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ 
cho dòng điện đi qua theo một chiều 
nhất định và khi đó đèn sáng NỘI DUNG Nào bây giờ chúng ta hãy vận dụng kiến thức đã 
I/ Tác dụng nhiệt: học giải quyết các câu hỏi sau:
 -Vật dẫn điện nóng lên khi có 
 dòng điện chạy qua
 C6: Dòng điện không gây tác dụng nhiệt trong các 
Kết luận: dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình 
Khi có dòng điện chạy qua, các vật thường
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn 
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và A. Bóng đèn bút thử điện
phát sáng
II/Tác dụng phát sáng: B. Đèn điôt phát quang
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất 
khí trong bóng đèn bút thử điện C. Quạt điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
 D. Không có trường hợp nào
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ 
cho dòng điện đi qua theo một chiều 
nhất định và khi đó đèn sáng