Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Bài 29: An toàn khi sử dụng điện

 Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
Cuộc sống có điện thật ích lợi, thuận tiện và văn 
minh. Nhưng nếu sử dụng điện không an toàn có 
thể gây thiệt hại như cháy, nổ và nguy hiểm tới 
tính mạng con người. Vậy sử sụng điện như thế 
nào là an toàn? Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
Nhớ lại thí nghiệm với bút thử điện ở bài 22
C1: Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của 
bút thử điện sáng?
 Tay chạm vào đầu 
 bút bằng kim loại. Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
Lắp mạch điện với mô hình “người điện” như hình 29.1, 
một đầu của bóng đèn pin nối với “người điện”, đầu kia 
của đèn ở phía sau người điện nối vào chốt 1.
Đóng công tắc, chạm đầu 2 vào bất cứ chổ nào của 
“người điện” và quan sát bóng đèn. Và nhận xét vào câu 
dưới đây:
 Dòng điện có thể ..cơđi qua thể người khi 
 chạm vào mạch điện tại vịbất kỳ trí nào của 
 cơ thể. Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
 1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
 Dòng điện có thể ..cơđi qua thể người khi chạm vào 
 mạch điện tại vịbất kỳ trí nào của cơ thể.
 2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người:
 -Dòng điện có cường độ trên 10mA đi qua người làm co 
 cơ rất mạnh, không thể duỗi tay ra khỏi dây điện.
- Dòng điện có cường độ trên 25mA đi qua ngực gây tổn 
thương tim.
- Dòng điện có cường độ từ 70mA trở lên đi qua cơ thể 
người, tương ứng với hiệu điện thế 40V trở lên đặt lên cơ 
thể người sẽ làm tim ngừng đập. Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
 1. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người:
 2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người:
Bảng bên là mức độ ảnh hưởng của dòng điện lên cơ thể 
con người với tham số lưới điện 50 Hz. Ở Việt Nam thì 
dòng điện truyền qua người vào khoảng 40-50 mA là đã đủ 
gây nguy hiểm chết người. Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
 II. Hiện tượng đoạn mạch và tác dụng của cầu chì:
 1. Hiện tượng đoản mạch (ngắn mạch)
 THÍ NGHIỆM
C2: So sánh I1 với I2 và nêu nhận xét: Khi bị đoản mạch 
dòng điện trong mạch có cường độ lớn hơn
 80 9000 Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 I. Dòng điện qua cơ thể người có thể gây nguy hiểm:
 II. Hiện tượng đoạn mạch và tác dụng của cầu chì:
 1. Hiện tượng đoản mạch (ngắn mạch)
 2. Tác dụng của cầu chì:
C3: Quan sát sơ đồ mạch điện hình 29.3 và cho biết có 
hiện tượng gì xảy ra đối với cầu chì khi đoản mạch
TRẢ LỜI: Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 
29.3, cầu chì nóng lên, chảy , đứt và ngắt mạch.
C4: Quan sát các cầu chì trong hình 29.4 hãy cho biết ý 
nghĩa của số Ampe được ghi trên mỗi cầu chì?
TRẢ LỜI: Ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì: Dòng 
điện có cường độ vượt quá giá trị đó thì cầu chì sẽ đứt.
 Thí dụ: số ghi trên cầu chì là 1A, có nghĩa cầu chì này sẽ 
đứt khi cường độ dòng điện qua nó lớn hơn 1A. C5: Xem lại bảng cường độ dòng điện ở bài 24, cho biết 
nên dùng cầu chì ghi bao nhiêu Ampe cho mạch điện thắp 
sáng bóng đèn?
TRẢ LỜI: Với mạch điện thắp sáng bóng đèn, từ bảng 
cường độ dòng điện ở bài 24 (từ 0,1 tới 1A), thì nên dùng 
cầu chì có ghi 1A (tối đa là dùng cầu chì có ghi số 1,2A 
hoặc 1,5A)
STT DỤNG CỤ CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
1 Bóng đèn bút thử điện Từ 0,01mA đến 3mA
2 Đèn điốt phát quang Từ 1mA đến 30mA
3 Bóng đèn dây tóc Từ 0,1mA đến 1mA
4 Quạt điện Từ 0,5mA đến 1mA
5 Bàn là, Bếp điện Từ 3A đến 5A III. CÁC QUI TẮC AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
1. Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế 
 dưới 40V.
2. Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
3. Mạch điện dân dụng gồm hai dây là dây “nóng” và dây 
 “nguội”. Giữa chúng có hiệu điện thế 220Vvaf dây nguội 
 được nối đất ở trạm phát điện. Vì thế giữa dây nóng và 
 cơ thể người chạm đất có hiệu điện thế 220V và là nguy 
 hiểm với cơ thể người. Không được tự mình chạm vào 
 mạng điện dân dụng và các thiết bị điện nếu chưa biết rõ 
 cách sử dụng.
4. Khi có người bị điện giật thì không được cham vào 
 người đó mà cần phải tìm cách ngắt ngay công tắc điện 
 và gọi người cấp cứu. C6: Hãy viết một câu cho biết có gì không an toàn điện 
và cách khắc phục cho mối hình 29.5 a, b, c? 
-Ở hình 29.5a: lõi dây điện có chỗ để hở, nếu vô ý chạm 
phải có thể bị điện giật và là nguy hiểm.
 Cách khắc phục: Dùng băng dính cách điện bọc nhiều 
lớp thật kín lõi dây (trước đó cần ngắt điện hoặc rút nắp 
cầu chì)
-Ở hình 29.5b: nắp cầu chì ghi 2A lại nối bằng dây chì 
ghi 10A là quá xa mức qui định, nếu như vậy, do sự cố, 
dòng điện trong mạch có cường độ tới 9A, dây chì này 
chưa đứt, còn dụng cụ điện dùng loại cầu chì này có thể 
bị hỏng.
Cách khắc phục: Chỉ dùng dây chì có ghi số 2A để mắc 
vào nắp cầu chì. -Ở hình 29.5c: Người phụ nữ này đang thay hay sửa 
bóng đèn thì em nhỏ lại đóng (hoặc ngắt) công tắc 
điện, nếu đóng công tắc thì dòng điện có thể đi qua 
cơ thể người phụ nữ kia và không an toàn điện. 
Chân chị này tiếp xúc với sàn nhà không an toàn.
Cách khắc phục: Không được đóng công tắc công 
tắc điện trong khi sửa chữa điện (thí dụ như khi 
thay bóng đèn). Khi sửa chữa điện cần đứng trên 
một vật (như đi giày cao su, đi dép nhựa, đứng trên 
ghế nhựa, ghế gỗ khô ) để cách điện với đất và sàn 
nhà. Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
 GHI NHỚ
n Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện với 
 cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người hoặc 
 làm việc với hiệu điện thế lớn hơn 40V là nguy hiểm 
 với cơ thể người.
n Cầu chì tự động ngắt mạch khi cường độ tăng quá 
 mức, đặc biệt khi đoản mạch.
n Phải thực hiện các quy tắc an toàn khi sử dụng điện.